W narzędziach Consulting Tools służących dokonywaniu oceny kompetencji pracowniczych metodą 360 stopni stosujemy model Okien Joharii – jeden z najbardziej pożytecznych modeli opisujących relacje międzyludzkie.
Większość z nas przez całe życie zastanawia się nad trzema egzystencjalnymi pytaniami:
1. Kim jestem?
2. Dokąd zmierzam?
3. Jak mogę poprzez moją pracę coraz lepiej pomagać innym ludziom?
Znalezienie odpowiedzi na te pytania jest kluczowe dla osiągania sukcesów zawodowych oraz zadowolenia z życia, gdyż ułatwia budowanie wiary we własne możliwości, pewności siebie, odkrywanie swoich talentów i planowanie własnego rozwoju zawodowego.
W budowaniu trafnej samooceny, czyli świadomości własnych emocji, talentów i określaniu potencjalnych obszarów rozwoju mogą nam skutecznie pomóc różnego typu analizy oraz informacje zwrotne, które uzyskujemy od innych ludzi.
Czy znasz jakąś osobę, która nie używa w swoim życiu żadnych luster? Ludzie potrzebują luster dla budowania i korygowania swojego własnego wizerunku. Tymi lustrami są często opinie innych ludzi, ich reakcje, zachowania.
Opisuje to doskonale model Okien Johari. Twórcy tego modelu (Joseph Luft i Harry Ingham) podzielili obszar samoświadomości człowieka na cztery różne „panele”, które nazwali potem oknami Johari.
Pierwszy panel stanowi okno otwarte – tam jest wszystko, co ja wiem o sobie i co inni o mnie wiedzą, gdyż otwarcie i świadomie, przy użyciu różnych kanałów komunikacji przekazuję światu te informacje. W tym oknie znajduje się wszystko, co ja otwarcie komunikuję innym ludziom na swój temat i co inni zrozumieli na mój temat. Kiedy po raz pierwszy się spotkamy to okno nie będzie zbyt duże.
Drugi panel stanowi okno, w którym jest to, co ja wiem na swój temat, ale inni tego nie wiedzą, gdyż z różnych powodów nie chcę im tego otwarcie komunikować. Jeśli Ci zaufam – będę się dzielić z Tobą tymi informacjami i ten panel będzie się stopniowo zmniejszał powiększając przy tym poprzednie – „otwarte okno”.
W trzecim oknie ukryte jest to, co w danym czasie wszystkim jest nieznane – coś, co odkrywamy na swój temat w zupełnie nowych, często ekstremalnych sytuacjach. W oknie o nazwie „nieznane” jest to, czego ja jeszcze o sobie nie wiem i czego Ty również jeszcze o mnie nie wiesz. Czasami może to być coś, czego się bardzo obawiam, czasami jest to coś, czego się zupełnie nie spodziewam.
Czwarte okno, nazwane „oknem ślepym”, jest pełne tzw. „ślepych punktów”– tu ukryte jest to, co Ty wiesz na mój temat i czego ja niestety nie jestem świadoma. Tu mieszczą się moje zachowania, które mają znaczenie dla innych ludzi i wywierają na nich silny wpływ. Niestety ja nie w pełni zdaję sobie sprawę z tego, jak bardzo obniżają one moją skuteczność zawodową, jak utrudniają budowanie dobrych relacji oraz jak kształtują opinie, które inni ludzie tworzą na mój temat.
Ludzie próbują się zwykle komunikować ze sobą przez pierwsze – „otwarte” okno. Komunikacja ta może być jednak zakłócana przez nieodpowiednio dobrane słowa, niejasne, niezorganizowane wypowiedzi, czy też sygnały wysyłane za pomocą„języka ciała”. Doskonale wyczuwamy brak spójności języka ciała ze słowami, które wypowiada do nas nadawca komunikatu, zauważamy emocje, które nim rządzą, potrafimy rozpoznać kłamstwo, zdenerwowanie, czy też manipulację. W takich sytuacjach, osoba słuchająca natychmiast wpisuje negatywną opinię na temat nadawcy w jego „ślepe okno”. Jeśli relacje są konstruktywne – szybko następuje wyjaśnienie i przyklejone „łatki” oraz krytyka znikają z obszaru ślepego okna.
Możemy zrobić dużo dobrego dla rozwoju osobistego ludzi przekazując im informacje na temat wpływu ich zachowań na otoczenie. Jeśli podczas rozmowy nie patrzysz ludziom w oczy – nie będą Ci ufali. Jeśli nie będziesz uważnie słuchać ludzi, z którymi pracujesz również nie zdobędziesz ich zaufania. Zwykle inni ludzie uznają Ciebie za interesującą osobę, jeśli Ty sam/a okazujesz im prawdziwe zainteresowanie. Językiem ciała przekazujemy innym ludziom ponad 60% komunikatów. Niestety zwykle tego ani nie widzimy, ani nie słyszymy. To, co możemy zobaczyć – to są jedynie reakcje innych ludzi. Niestety czasami nawet tego nie chcemy zauważać – często w takich sytuacjach chowamy głowę w piasek lub patrzymy w inną „bezpieczniejszą” stronę. Jeśli ktoś życzliwy nie przekaże nam konstruktywnych informacji zwrotnych na temat efektów naszych zachowań – być może nigdy nie uda nam się zrealizować swoich marzeń i planów zawodowych. Odkrywanie i usuwanie ślepych punktów wymaga pewności i wiary w siebie. Jest to trudny obszar działań, gdyż dotyczy odkrywania braku kompetencji, a to jest przykre dla większości z nas. Mechanizmy obronne, które pojawiają się u ludzi i zwykle stanowią dobre wytłumaczenie do niepodejmowania żadnych działań, to: zaprzeczanie, ignorowanie, racjonalizacja… Wielu z nas nie chce wcale spoglądać w swoje „ślepe okno” uznając je za krzywe, niepotrzebne im zwierciadło.
Okna Johari pokazują nam, że w pełni możemy rozwijać się tylko poprzez ciągłą świadomą komunikację ze swoim wnętrzem oraz z innymi ludźmi.
Jest bardzo ważnym, aby poznawać siebie na obydwa sposoby – poprzez samopoznawanie oraz poprzez spoglądanie na siebie oczyma innych ludzi.
Model okien Johari wyraźnie obrazuje, że przy poszukiwaniach odpowiedzi na pytanie: „kim jestem?” powinniśmy zarówno pokazywać siebie innym ludziom jak i pytać ich o opinię na nasz temat oraz słuchać przekazywanych nam informacji zwrotnych.
Poszukiwanie odpowiedzi na pytanie:, „kim jesteś?” wiąże się w dużej mierze z odkrywaniem tego, czego jeszcze o sobie nie wiesz.
Pomogą Ci w tym nasze oceny 360 stopni, których koncepcja bazuje na opisanej wyżej koncepcji Okien Johari.
Powyższy fragment pochodzi z książki Niny Sosińskiej „Magia Motywacji”
Input your search keywords and press Enter.